اینترنت اشیا چیست
هوشمندسازی شعب بانکی از حوزه‌های اصلی کاربرد اینترنت اشیاست. اینترنت اشیا مفهومی است که به زودی همه چیز از جمله خود ما را تغییر خواهد داد. اگرچه شاید این جمله پیش‌تر کمی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسید، اما به مرور و با در نظر گرفتن اثرات روند «متصل شدن همه چیز» بر ارتباطات، کسب‌وکارها، مدیریت شهری، آموزش و …، ملموس‌تر می‌شود.
به طور کلی اینترنت اشیا به مفهومی اشاره دارد که در آن قابلیت‌های اتصال به شبکه و محاسبات، به اشیا، سنسورها و ابزار روزمره (هر ابزاری نه تنها رایانه‌ها و گوشی‌های هوشمند) تعمیم می‌یابد و به آنها اجازه تبادل داده با کمترین دخالت انسانی را می‌دهد.
بیشتر بخوانید: هاب خانه هوشمند چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
هوشمندسازی شعب بانکی براساس فناوری اینترنت اشیا
هوشمندسازی ساختمان‌های سازمانی، تجاری و مسکونی یکی از حوزه‌های اصلی توسعه و نفوذ اینترنت اشیا است. ساختمان هوشمند از طریق اتصال سیستم‌های اصلی ساختمان نظیر کنتورهای آب و انرژی، سیستم‌های روشنایی، امنیتی، گرمایشی، نظارتی، سرمایشی ، تهویه هوا و … که مجهز به حسگرهای مورد نیاز هستند و تجمیع و یکپارچه‌سازی داده‌ها در یک سیستم کنترل مرکزی تحقق می‌یابد.
مزایای هوشمندسازی شعب بانکی براساس فناوری اینترنت اشیا
- جمع‌آوری یکپارچه داده‌های تمامی راهکارهای شعبه‌ها بر روی فضای ابری، به جای عملکرد جزیره‌ای زیرسیستم‌های مختلف هوشمندسازی شعب بانکی
- افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی شعبه بانک هوشمند
- کاهش هزینه نگهداری سامانه‌های شعبه‌ها و تسریع در حل مشکلات هوشمندسازی شعب بانکی
- افزایش ایمنی در مقابل حوادث و امنیت در مقابل سرقت و نفوذ شعبه بانک هوشمند
- آسایش بیشتر کارکنان و مشتریان و همچنین افزایش بهره‌وری کارکنان شعبه بانک هوشمند
- پیاده‌سازی و اجرای بسیار سریع راهکار‌ها حتی در ساختمان‌های قدیمی با استفاده از شبکه بی‌سیم ویژه اینترنت اشیا
- محدود نبودن به یک برند یا پروتکل ارتباطی خاص هوشمندسازی شعب بانکی
راهکارهای هوشمندسازی شعب بانکی
۱- پایش کیفیت هوا، دما و رطوبت محیط داخلی شعبه‌ها
یکی از پارامترهای مهم و اثرگذار در عملکرد کارکنان شعبه بانک هوشمند، کیفیت هوای محیط است. در محیط‌های سرپوشیده نظیر شعب بانکی میزان گاز CO2 تاثیر مستقیم بر هوشیاری یا احساس خستگی کارکنان دارد.
برای اندازه‌گیری میزان گاز دی اکسید کربن و همچنین دما و رطوبت هوا می‌توان از دستگاه هوشمند پایش کیفیت هوا یا “هواپا” استفاده است. این دستگاه در صورت افزایش میزان گاز CO2 در هوا هشداری را اعلام می‌کند. این سامانه به طور کامل توسط تیم لینکپ توسعه یافته و به صورت دو نسخه رومیزی و قابل نصب روی دیوار ارائه شده است.
تصویر – سامانه پایش کیفیت هوای هواپا
تغذیه این سامانه با برق شهری است. داده‌های استخراج شده در این سامانه با ارتباط بی‌سیم به شبکه وصل شده و در داشبورد رابط کاربری یا اپلیکیشن Linkap Smart به کاربر نمایش داده می‌شود. علاوه‌بر‌این وضعیت کیفیت هوا (سالم، ناسالم و خطرناک) با نمایش رنگهای سبز، زرد و قرمز بر روی خود دستگاه نمایش داده می‌شود.
تصویر – سامانه پایش کیفیت هوای نصب شده در شعبه بانک
۲- پایش و کنترل میزان مصرف برق و آب شعبه‌ها با استفاده از کنتور کوچک داخلی
پایش میزان مصرف برق و آب به منظور اصلاح الگوی مصرف شعب بانک هوشمند انجام می‌گیرد. بدین ترتیب با بررسی میزان مصرف در ساعات مختلف روز و روزهای مختلف هفته می‌توان به عنوان مثال به اصلاح مصرف در ساعات پیک مصرف برق، شناسایی نشتی آب لولهها و یا شیر آب، کاهش مصرف کلی با خاموش کردن مصرفکنندههای غیرضروری و غیره، بصورت متمرکز و در دفتر مرکزی دست یافت.
پایش میزان مصرف برق را می‌توان با توجه به نوع کنتور استفاده شده در محل شعب بانک هوشمند، از طریق نصب تجهیزاتی بر روی کنتور نصب شده و یا نصب یک کنتور هوشمند جدید بعد از کنتور قدیمی محقق نمود.
تصویر – تبدیل شدن کنتور برق دیجیتال به کنتور هوشمند با نصب شمارنده پالس نوری
۳- کنترل و مانیتورینگ خطوط روشنایی و سطح روشنایی شعبه‌ها
علاوه بر کیفیت هوا، سطح روشنایی نیز از عوامل تاثیرگذار در عملکرد کارکنان شعبه بانک هوشمند است. تحقیقات انجام شده در زمینه ارتباط روشنایی و کیفیت عملکرد کارکنان در محیط‌های کاری نشان می‌دهد که میزان روشنایی مناسب باعث بهبود عملکرد کارکنان، جلوگیری از خستگی چشم و احساس خواب‌آلودگی می‌شود. علاوه‌بر‌این، سنجش پیوسته شدت نور محیط و تنظیم آن در محدوده استاندارد منجر به صرفه‌جویی در انرژی و هزینه‌های سازمان خواهد شد.
با استفاده از فناوری اینترنت اشیا می‌توان سطح روشنایی محیط شعبه بانک هوشمند را در هر لحظه به دقت اندازه‌گیری کرد و از مناسب بودن آن در هر ساعتی از روز مطمئن شد. بدین‌ترتیب به‌محض اطلاع از نامناسب بودن سطح روشنایی (به عنوان مثال در روزهای ابری که میزان نور خورشید کم است) می‌توان شدت نور را به‌صورت دستی یا با استفاده از سیستم هوشمند روشنایی در محدوده مناسب تنظیم کرد.
تصویر – سامانه کنترل روشنایی نصب شده در تابلو برق مرکزی شعبه بانک
۴- سامانه یکپارچه امنیتی شعبه بانک هوشمند
امنیت فیزیکی شعبه‌ها یکی از موضوعات پراهمیت برای هوشمندسازی شعب بانکی صنعت بانکداری محسوب می‌گردد. از جمله راهکارهای هوشمندسازی که باعث ارتقای هرچه بیشتر امنیت شعبه‌ها می‌گردد می‌توان به سامانه‌های تشخیص باز/بسته بودن دربها و پلمپ آنها (درب اصلی + دربهای داخلی مورد نیاز و امنیتی همچون گاوصندق، رک شبکه، ATM و …) و کنترل و تشخیص حضور افراد در ساعات غیر کاری اشاره کرد. در ادامه هرکدام از سامانه‌های مذکور معرفی خواهند شد.
۴-۱- سامانه هوشمند تشخیص باز/بسته بودن دربها
سامانه هوشمند تشخیص باز/بسته بودن دربها هرگونه تغییر وضعیت (باز یا بسته شدن) در دربهای حساس شعبه مانند درب ورودی اصلی، درب گاوصندوق، درب صندوق امانات و درب خودپرداز، را گزارش می‌دهد. از نظر فنی این سامانه شامل دو بخش است: بخش اصلی و بخش پراب. بخش اصلی بر روی قسمت ثابت و بخش پراب بر روی درب قرار می‌گیرد.
تصویر – سامانه هوشمند تشخیص باز/بسته بودن در نصب شده روی دستگاه خودپرداز
در ساعات تعطیلی شعبه که باز شدن این دربها غیرمجاز است، هشدارهای مربوطه در صفحه داشبورد یا اپلکیشن مدیر اعلام می‌شود. همچنین اخطار باز شدنِ درب، به همراه ساعت و تاریخ در پایگاه داده نیز ثبت می‌گردد. علاوه بر این، برای سایر موارد مانند دربِ دستگاه خودپرداز نیز می‌توان سناریو‌های مطلوب جهت گزارش‌دهی را تعریف کرد.
۴-۲- کنترل امنیتی حضور افراد در ساعات غیر کاری
به طور مشخص تردد افراد در شعبه‌های بانکی در ساعات معینی از روز اتفاق می‌افتد. در نتیجه با استفاده از سنسورهای هوشمند، هر گونه تشخیص حرکت در ساعات تعطیلی شعبه منجر به هشدارهای امنیتی خواهد شد. نکته مهم درباره این هشدارها، ذخیره کامل داده‌ها و لاگ اطلاعات و همچنین امکان تعریف سناریو در صورت تشخیص حضور افراد، به‌صورت آنلاین می‌باشد. با توجه به اینکه دستگاه‌های نصب شده با باتری هم کار می‌کنند، نصب آنها در محل مورد نظر به سادگی امکان پذیر است.
این دستگاه دو نسخه تغذیه با برق شهری و تغذیه با باتری دارد. البته با توجه به وجود سامانه‌های امنیتی نظیر دوربین‌های مداربسته در شعبه بانک هوشمند می‌توان بدون اضافه کردن سنسورهای خاص از ظرفیت‌های موجود شعبه استفاده بهینه کرد. این دوربین‌ها قابلیت اتصال به شبکه را دارند و اطلاعات لحظه‌ای را به سرور مرکزی ارسال می‌نمایند. همچنین در طول ساعات کاری شعبه بانک هوشمند از این دستگاه‌ها به منظور برقراری روشنایی شعبه در صورت حضور افراد، بهره‌برداری می‌گردد.
تصویر – سامانه هوشمند امنیتی کنترل حضور افراد
۴-۳- سامانه هوشمند اعلام حریق شعبه بانک هوشمند
یکی از روشهای رایج تشخیص آتش‌سوزی، شناسایی وجود دود و یا حرارت غیرمتعارف با استفاده از شناساگر در اتاق است. سنسور تشخیص دود یا حرارت در سقف نصب شده و در صورت بروز آتش‌سوزی، به بخش مرکزی پیغام هشدار ارسال می‌کنند.
تغذیه این شناساگرها برای حساسیت بالا، از طریق برق شهری می‌باشد و از طریق ارتباط بی‌سیم به صورت خودکار به بخش مرکزی که در سرور پیاده‌سازی شده است، متصل میگردند. به محض شناسایی حضور دود پیغام هشدار به سامانه فرستاده می‌شود و سامانه پیغام هشدار را از طریق پنل کاربری به کاربر ارسال می‌کند. لازم به ذکر است که تمامی پیغامهای ارسالی به سرور در پایگاه داده ذخیره شده و در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. البته با توجه به وجود سامانه‌های اعلام حریق در شعبه می‌توان بدون اضافه کردن سنسورهای خاص از ظرفیت‌های موجود شعبه استفاده بهینه کرد.
۴-۴- سامانه مانیتورینگ عملکرد دوربین‌های مداربسته شعبه بانک هوشمند
یکی از مهمترین ابزارهای امنیتی در شعب دوربین‌های مداربسته می‌باشند. دوربین‌های مداربسته شعبه بانک هوشمند عملیات ثبت و ضبط تمامی فعالیت‌های صورت گرفته در شعبه را انجام می‌دهند. در صورت بروز هرگونه سوءتفاهم یا اختلاف در انجام فعالیت‌های شعبه و یا هرگونه حادثه در شعبه (مانند سرقت، آتش‌سوزی و…) تصاویر ضبط شده توسط دوربین‌های مداربسته به عنوان محل ارجاع معتبر محسوب شده و مورد بازبینی قرار می‌گیرد. لذا اطلاع در لحظه و برخط از صحت عملکرد دوربین‌ها به شدت حائز اهمیت می‌باشد. داده‌های مربوط به نحوه عملکرد دوربین‌ها از سامانه مربوطه قابل دریافت می‌باشد و جهت تجمیع مانیتورینگ تجهیزات شعب در صورت عدم صحت عملکرد هر یک از دوربین‌ها پیغام هشدار عدم صحت عملکرد دوربین مربوطه از طریق نرم‌افزار داشبورد یا اپلیکیشن Linkap Smart به اطلاع کاربر می‌رسد. همچنین اطلاعات مربوط به نحوه عملکرد دوربین‌های مداربسته در پایگاه داده ثبت گردیده و برای کاربر قابل دسترسی خواهد بود.
۵- سامانه کنترل و مانیتورینگ وضعیت UPS و باتری‌های UPS شعب
در صورت قطع برق عملاً انجام هیچ فعالیتی در شعبه بانک میسر نخواهد بود. بنابراین UPS به مثابه شریان حیاتی یک شعبه می‌باشد و اطلاع لحظه‌ای و برخط از وضعیت UPS شعبه و شارژ یا عدم شارژ باتری‌های آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به مجهز بودن UPS ها به کارت شبکه، امکان اتصال آنها به شبکه و دریافت اطلاعات لحظه‌ای از نحوه عملکردشان قابل دسترسی خواهد بود.
تصویر – نمایی از یک سامانه مانیتورینگ وضعیت باتری‌های UPS
۶- سامانه هوشمند کنترل و مانیتورینگ تهویه شعبه بانک هوشمند
یکی از سامانه‌های پایه‌ای و متداول در تمامی مجتمع‌های ساختمانی برای بهبود دما و کیفیت هوا، سیستم‌های تهویه است. به همان میزان که عملکرد صحیح سامانه‌های تهویه و گرمایش و سرمایش تاثیر مشهودی در افزایش آسایش کارکنان شعبه بانک هوشمند دارد، عملکرد نادرست آن می‌تواند آزاردهنده باشد. با استفاده از سیستم هوشمند کنترل تهویه و با توجه به اطلاعات به دست آمده از پارامترهای هوای محیط، می‌توان به طور موثر از سیستم‌های تهویه ساختمان استفاده و برای آنها برنامه‌ریزی کرد.
علاوه بر این، سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع بیشترین سهم را در مصرف انرژی دارند. از این رو با کنترل هوشمند این سیستم‌ها می‌توان در مصرف انرژی و هزینه‌های شعب بانکی نیز صرفه‌جویی کرد. همچنین با استفاده از سیستم هوشمند کنترل تهویه، عملکرد سیستم‌های تهویه به طور دائم مورد نظارت قرار می‌گیرد و در صورت خرابی، اطلاعات بلافاصله از طریق سیستم مانیتورینگ برای کاربر ارسال می‌گردد تا اقدامات مورد نیاز انجام شود.
داشبورد مانیتورینگ و مدیریت یکپارچه تجهیزات
نکته حائز اهمیت در مورد راهکارهای هوشمندسازی شعب بانکی، نمایش وضعیت تجهیزات متصل شده در داشبورد مدیریت دستگاه‌ها برای کاربران است که دید روشنی از وضعیت محیط در اختیار می‌گذارد. علاوه بر این، ذخیره داده‌های جمع‌آوری شده در فضای ابری امکان استخراج نمودارهای تحلیلی و پیش‌بینی از وضعیت آتی سیستم را فراهم می‌کند. داده‌های جمع‌آوری شده از کلیه تجهیزات نصب شده از طریق آدرس https://dashboard.linkap.net/ و یا اپلیکیشن Linkap Smart قابل مشاهده است.
تصویر – صفحه نمایش داده‌های سامانه‌های نصب شده در شعبه بانک
با ذخیره داده‌ها امکان تحلیل بر روی پارامترهای مختلف فراهم می‌شود. به عنوان نمونه با استفاده از اطلاعات مربوط به تعداد مراجعه‌کنندگان شعبه بانک هوشمند در روزها و ماه‌های سال می‌توان تعداد نیروی انسانی مورد نیاز را برای ماه‌های آتی پیش‌بینی کرد.
راه‌اندازی مرکز مانیتورینگ
با توجه به روند طراحی شده به منظور توسعه راهکارهای هوشمندسازی برای تمامی شعبه‌های بانک، لازم است بخشی به عنوان اتاق مانیتورینگ مرکزی به منظور کنترل و مدیریت یکپارچه تمامی شعب در نظر گرفته شود. بدین‌ترتیب علاوه بر صفحه داشبورد مجزای هر یک از شعب، داشبورد مدیریت یکپارچه تمامی شعبه‌ها و نمایش هشدارهای مربوطه نیز ایجاد خواهد شد. در این مرکز همه اطلاعات شعبه‌ها به صورت لحظه‌ای و برخط قابل دسترسی خواهد بود که مطمئناً این قابلیت تصمیم‌گیری را برای مدیران آسان‌تر می‌نماید. همچنین با بررسی و تحلیل داده‌های ثبت شده شعبه‌ها می‌توان در تخصیص بهینه منابع به شعبه‌ها بهبود قابل ملاحظه‌ای ایجاد کرد.
تصویر – نمایی از یک اتاق مانیتورینگ مرکزی
برای دریافت مشاوره رایگان در رابطه با هوشمندسازی شعب بانکی و تماس با کارشناسان لینکپ از راه های ارتباطی در صفحه تماس با ما استفاده کنید.
