پویایی و نوآوری، کلید شکوفایی اکوسیستم شبکه‌های LPWAN

مقاله زیر توسط لینکپ و برای انتشار در ماهنامه تخصصی Vapps نوشته شده که با توجه به نقش محوری شبکه‌های LPWAN در سبد فناوری‌های ارتباطی لینکپ، در این وبلاگ نیز بازتاب داده شده است. برای آشنایی بیشتر با شبکه‌های LPWAN می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.

شبکه‌های LPWAN (توان پایین و پوشش وسیع) در امتداد مسیر توسعه شبکه‌های بی‌سیم متداول شکل نگرفته‌اند. بنظرم این یکی از مهمترین نکاتی است که باید هنگام پرداختن به این شبکه‌ها مد نظر داشت، چرا که این مساله خود منجر به استنتاج نکاتی دیگر نیز خواهد شد. اما اجازه دهید ابتدا کمی بیشتر به جمله‌ای که اشاره شد بپردازیم؛ در مسیر توسعه از GSM به ۳G و از نسل سه به LTE، همواره یکی از مهمترین دغدغه‌ها افزایش نرخ داده (Data rate) بوده است، و وقتی از این زاویه به شبکه‌های LPWAN نگاه کنیم شاهد یک پسرفت هستیم؛ اما می‌دانیم که این‌طور نیست. مساله این است که باید از زاویه‌ای متفاوت به ماجرا نگاه کرد و آن وقت است که متوجه فرصت‌های فراوانی می‌شویم که شبکه‌های LPWAN برایمان ایجاد می‌کنند: امکان اتصال ارزان و به‌صرفه تعداد بسیار زیادی گره که پیش از این قابل تصور نبود. در حقیقت شبکه‌های LPWAN در پاسخ به نیازی متفاوت از روند توسعه گذشته شکل گرفته‌اند.

فرصت‌های پیش روی شبکه‌های LPWAN تا حدی است که امروزه حتی موسسه ۳GPP‌ نیز – که استانداردنویسی شبکه‌ّهای سلولی متداول را بر عهده دارد – به تکاپو افتاده است تا کلاس خاصی از نسل آتی شبکه‌های سیار را با تمرکز بر ویژگی‌های شبکه‌های LPWAN گسترش دهد. اتفاقی که البته خیلی دیر رخ داده، سال‌ها پس از آنکه موسسات و شرکت‌های مختلفی چون SigFox (که یک استارتاپ محسوب می‌شود)، آستین‌ها را بالا زده‌اند و حالا شبکه‌هایی بر اساس فناوری‌هایشان در حال فعالیت است. همین‌جا یک تفاوت دیگر هم آشکار می‌شود: ما عادت کرده‌ایم فناوری‌های شبکه‌های بی‌سیم عمومی توسط موسسات عریض و طویل ارایه شوند، نه یک شرکت استارتاپی. با این حساب جای تعجب نیست وقتی به حلقه‌های دیگر زنجیره ارزش LPWAN می‌رسیم هم شاهد شرکت‌های کوچک و متوسطی باشیم که قد علم کرده‌اند.

LPWAN روندی است که از ابتدا بر خلاف جریان آب و با ساز و کاری نوآورانه شکل گرفت و این یعنی علی‌رغم فرصت‌های فراوان پیش رو، با عدم ‌قطعیت‌ها و ابهامات زیادی نیز مواجه است؛ ابهامات و سوالاتی که نه تنها در بخش فنی، بلکه در کلیدی‌ترین مسایل مدل تجاری مطرح می‌شود، همچون این سوال که «چگونه می‌توان از شبکه‌های LPWAN‌ پول درآورد! ؟»

تا پیش از این مسیر اپراتورها در این زمینه خیلی شفاف بود، آنها سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در زیرساخت شبکه انجام می‌دانند و با ارایه خدماتی چون مکالمه، پیامک و دیتا (که تقاضای آن از سمت مشتری تقریبا قطعی بود) درآمدزایی می‌کردند. اما درباره شبکه‌های LPWAN نه حجم سرمایه‌گذاری‌ها همچون قبل است که انحصاری بیافریند و نه حتی با نگاه سنتی، مسیر درآمدی چشم‌گیری وجود خواهد داشت که توجیه‌کننده آن باشد (به یاد دارید که ارزان بودن یکی از ویژگی‌های اصلی این شبکه‌ها بود). قطعا این به معنای عدم ورود اپراتورها به این حوزه نیست. اپراتورها در سراسر دنیا، حتی با هدف کامل کردن ویترین خدماتشان هم که باشد در این حوزه ورود و سرمایه‌گذاری کرده و خواهند کرد. اما نکته مهمی که باید بدانیم این است زمین بازی متفاوت از قبل است و از این رو نمی‌توان انتظار داشت تکرار حرکت‌های گذشته موثر واقع شود؛ بلکه باید به دنبال کشف مسیرهای تازه و پایه‌گذاری اکوسیستمی جدید بود.

بدون شک شبکه‌های LPWAN فرصت‌های جدیدی ایجاد خواهند کرد، اما هیچ مسیر جادویی برای بهره‌گیری از این فرصت‌ها وجود ندارد؛ بلکه این فرصت‌ها را باید از طریق آزمایش مدل‌های گوناگون، ارتباط نزدیک با سرویس‌گیرندگان، دریافت بازخورد از آن‌ها و توانایی تکرار سریع این حلقه کشف کرد؛ و این نیازمند پویایی و نوآوری است. به نظر اگر جنگی در میدان LPWANها باشد، بیش از جنگ فناوری‌ها، جنگ با سستی و خمودی است؛ چراکه این بازار احتمالا آن‌قدر بزرگ خواهد شد که فناوری‌های مختلف جای خود را در گوشه‌ای از آن پیدا کنند.

برای مطالعه بیشتر درباره این موضوع به مطلب شبکه‌های LPWAN (دوربرد توان پایین) و IoT بروید.

توجه: استفاده از مطالب وبلاگ لینکپ تنها با ذکر منبع و ارجاع لینک به سایت لینکپ مجاز می‌باشد.